نخستین شرکت هواپیمایی ایرانی که در سال ۱۳۴۰ تاسیس گشت، شرکت هواپیمایی ملی ایران (هما) بود که تا سال ۱۳۶۰ نیز به همین نام خوانده می شد. بعدها و با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران نام این شرکت به هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران تغییر یافت؛ با این وجود نام بین المللی آن همچنان بی تغییر و همان ایران ایر باقی ماند.
بلیط هواپیما ایران ایر
بلیط هواپیما ایران ایر، حدود ۵ دهه است که در اختیار مسافران این ایرلاین قرار دارد و نسبت به سابقه این شرکت هواپیمایی و خدمات آن، از قیمت مناسبی نیز برخوردار است.
همانطور که می دانید این شرکت هم اکنون به بسیاری از مقاصد داخلی و خارجی پرواز دارد، از این رو مشتریان می توانند برای رسیدن به مقصد خود به راحتی بلیط هواپیما ایران ایر را تهیه و پروازی آرام و ایمن را تجربه کنند.
تاریخچه
اولین شرکت هواپیمایی که به پرچم ایران مزین شد، شرکت هواپیمایی ایرانین ایروز بود. این شرکت توسط گروهی از تجار و بازرگانان ایرانی در سال ۱۹۴۲ و به منظور حمل و جابجایی مسافر و بار در مسیر های داخلی و منطقه ای، تاسیس شد. این شرکت ناوگان کوچکی از هواپیماهای داگلاس DC3 ، DC4 و ویسکانت داشت و هفته ای یک بار نیز یک پرواز باری به اروپا انجام می داد.
اندکی بعد در سال ۱۹۵۴ شرکت هواپیمایی خصوصی دیگری تحت عنوان پرشین ایرسرویسز (پاس)، در تهران تاسیس شد که ابتدا تنها در زمینه ی حمل بار فعالیت می کرد اما بعدها به جابجایی مسافر در خطوط داخلی به مقصد تهران نیز اقدام نمود.
بعدها و در سال ۱۹۶۰ پاس پرواز های بین المللی خود در مسیرهای اروپایی را نیز آغاز کرد. این پروازها با هواپیماهای DC7 اجاره ای شرکت سابنا و در مسیرهای تهران – لندن، تهران – پاریس، تهران _ ژنو و تهران – بروکسل صورت می گرفت.
دو سال بعد در فوریه ۱۹۶۲، شرکت هواپیمایی ملی ایران (هما)- با نام بین المللی IRAN AIR – از ادغام این دو شرکت با هم تاسیس شد و تمام امکانات و خدمه این دو شرکت خصوصی را به عنوان یک شرکت ملی در اختیار گرفت. هما در سال ۱۹۶۴ به عضویت یاتا درآمد و اولین پرواز خود را در مسیر تهران – بیروت و با استفاده از یک فروند جت بوئینگ ۷۲۷-۱۰۰ به انجام رساند.
جالب است بدانید اولین پرواز های ایران ایر با هواپیماهای داگلاس DC3 ، DC6 ، ویکرز ویسکونت و آورویورک صورت می گرفت اما بعدها هما تصمیم به نو سازی و تبدیل تمامی هواپیماهای ناوگان خود به هواپیماهای جت گرفت.
عصر طلایی
با شروع دهه ۷۰ میلادی و اضافه شدن تعدادی هواپیمای بوئینگ ۷۳۷-۱۰۰ به ناوگان هوایی این شرکت، هما وارد دوران طلایی خود شد چرا که روز به روز بیشتر به هواپیماهای گران قیمت این ناوگان ( تعدادی بوئینگ ۷۲۷-۲۰۰ در سال ۱۹۷۴ و تعدادی بوئینگ ۷۴۷-۱۰۰، ۲۰۰ و اس پی در سال ۱۹۷۵)، اضافه می شد و موفقیت ها و دستاوردهای بیشتری پیش رو بود.
اواسط دهه ۷۰ میلادی، هما روزانه پرواز های بی وقفه بی شماری را به قاره اروپا انجام می داد؛ در این دوران تنها هفته ای ۳۰ پرواز در مسیر تهران – لندن صورت می گرفت.
پس از تحویل هواپیماهای بوئینگ ۷۴۷ اس پی به ناوگان هوایی ایران، خط هوایی تهران – نیویورک نیز راه اندازی شد تا هما اولین ایرلاین دنیا باشد که در طولانی ترین مسیر هوایی جهان بدون توقف پرواز کند.
همچنین هما نخستین بهره بردار هواپیماهای ایرباس در خاورمیانه نیز است؛ این شرکت در سال ۱۹۷۸ شش فروند ایرباس A-300 را تنها برای استفاده از مسیرهای محلی از ایرباس خریداری کرد!
طبق آماری که موجود است هما در پایان سال ۷۸ به بیش از ۳۱ مقصد داخلی و بین المللی پرواز روزانه داشت و در حال برنامه ریزی برای راه اندازی خطوط جدیدی به مقاصد لس آنجلس و سیدنی بود.
جالب است بدانید هما همواره در تلاش بود تا موقعیت استراتژیک ایران را به عنوان نقطه ی اتصال شرق و غرب جهان حفظ کند و کشور را تنها مرکز موفق حمل بار و مسافر در دنیا کند؛ از این رو تلاش های بی شاعبه ای را در این راستا صورت داد تا جایی که توانست در سال ۱۹۷۶ میلادی پس از شرکت استرالیایی کوانتاس ، عنوان ایمن ترین شرکت هوایی جهان را از آن خود کند چرا که تا پیش از انقلاب هما تنها یک حادثه سقوط در کارنامه خود داشت.
در سالهای پایانی این دهه، ایران ایر علاوه بر ایمن ترین، پیشرفته ترین، پر درآمدترین و موفق ترین ایرلاین دنیا نیز محسوب می شد و قراردادهایی نیز برای خرید هواپیماهای مافوق صوت کنکورد با کنسرسیوم انگلیسی- فرانسوی به امضا رسانده بود که پس ازانقلاب در ایران و تغییرات در سیاست های خارجی کشور، هرگز به ناوگان هوایی هما تحویل داده نشد و روندهای رو به رشد آن در مقطعی کند شد.
هما پس از انقلاب ۱۳۵۷
پس از انقلاب اسلامی در ایران، سیاست های خارجی کشور به کل تغییر کرد و این تغییرات در برخی از پروازهای بین المللی هما موجب دگرگونی شد و تعدادی از آنها نظیر پرواز از تهران به تل آویو به طور کامل کنسل شد. تهران نیز تنها مرکز انجام پروازهای بین المللی کشور شد و پروازهای خارجی سایر فرودگاه های کشور لغو گردید اما از سوی دیگر تغییرات دیگری نیز روی داد که در ادامه به طور خلاصه آنها را شرح می دهیم.
۱۳۵۹: اولین فروند از ۶ فروند هواپیمای ایرباس A-300-B2K خریداری شده به کشور وارد شد.
۱۳۶۰ : نام این شرکت هواپیمایی از هواپیمایی ملی ایران ” هما ” به هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران تغییر یافت.
۱۳۶۹ : اولین فروند از ۶ فروند هواپیمای فوکر F-100 خریداری شده به کشور وارد شد.
۱۳۷۱ : شرکت هواپیمایی ایران ایرتور به عنوان یک ایرلاین وابسته به ایران ایر، با هواپیماهای اجاره ای فعالیت خود را آغاز کرد.
۱۳۷۳ : یک فروند هواپیمای ایرباس A-300-600 به ناوگان هوایی ایران ایر اضافه شد.
۱۳۷۹ : یک فروند هواپیمای ایرباس A-310-300 از امارات خریداری و به کشور وارد شد.
۱۳۸۰ : ۶ فروند هواپیمای ایرباس A-310-200 از ترکیه خریداری و به کشور وارد شد.
۱۳۸۲ : یک فروند هواپیمای ایرباس A-310-300 به ناوگان هوایی ایران ایر اضافه شد.
۱۳۸۳ : ۳ فروند هواپیمای فوکر F-100 و ۲ فروند هواپیمای ایرباس A-300-600 به ناوگان هوایی ایران ایر اضافه شدند.
۱۳۸۴ : ۴ فروند هواپیمای فوکر به ناوگان هوایی ایران ایر اضافه شدند.
۱۳۸۵ : یک فروند هواپیمای فوکر، یک فروند هواپیمای بوئینگ B-747-200 و یک فروند هواپیمای ایرباس A-300-B4 به ناوگان هوایی ایران ایر اضافه شدند.
۱۳۸۶ : ۵ فروند هواپیمای F-100 خریداری و به کشور وارد شدند و هما توانست تاییدیه SAFA (کمیسیون ایمنی هوانوردی اروپا) را جهت ایمنی و استمرار پروازهای ایران ایر به اروپا کسب کند.
۱۳۸۷ : ۲ فروند هواپیمای ایرباس A-300-200 ، یک فروند هواپیمای ایرباس A320 به ناوگان هوایی ایران ایر اضافه شدند و ۲ فروند هواپیمای باری A-300-B4-F و یک فروند هواپیمای باری B-747-F خریداری و به کشور وارد شدند. همچنین هما توانست موفق به اخذ گواهینامه IOSA (ارزیابی ایمنی عملیات و سیستم های کنترلی شرکت های هواپیمایی) از یاتا شود.
ودر نهایت در سال ۱۳۹۴ پس از توافقات هسته ای و لغو برخی از تحریم ها، ایران ایر موفق به امضای قرداد خرید ۱۱۸ فروند هواپیما با ایرباس شد.
ناوگان هوایی ایران ایر
بر اساس آخرین اعلام تا سال ۹۴ ناوگان هوایی ایران ایر به این شکل می باشد:
مسیرهای پرواز ایران ایر
این شرکت هواپیمایی دارای مقاصد پروازی متعددی در سراسر دنیاست که عبارتند از:
مقاصد داخلی
آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، رشت، کرمانشاه، ساری، گرگان، مشهد، بیرجند، کرمان، زاهدان، چابهار، قشم، کیش، بندرلنگه، لار، یزد، بندرعباس، شیراز، بوشهر، آبادان، اهواز، اصفهان، اردبیل و مشهد.
مسیرهای استانی
آبادان-مشهد-آبادان
اهواز-بندرعباس-اهواز/ اهواز-اصفهان-اهواز/ اهواز-لاوان-اهواز/ اهواز-مشهد-اهواز/ اهواز-شیراز-اهواز/ اهواز-تبریز-اهواز
یزد-مشهد-یزد
بندر لنگه-شیراز-بندرلنگه
بندرعباس-اصفهان-بندرعباس/ بندرعباس-ساری-بندرعباس/ بندرعباس-شیراز-بندرعباس/ بندرعباس- تبریز-بندرعباس/ بندرعباس-چابهار-بندرعباس
اردبیل-مشهد-اردبیل
بوشهر-اصفهان-بوشهر
گرگان-زاهدان-گرگان
اصفهان-کرمان-اصفهان/ اصفهان-کیش-اصفهان/ اصفهان-مشهد-اصفهان/ اصفهان-سیری-اصفهان/ اصفهان-شیراز-اصفهان
لاوان-شیراز-لاوان
رشت-مشهد-رشت
سیری-شیراز-سیری
شیراز-مشهد-شیراز
تبریز-مشهد-تبریز
بیرجند-مشهد-بیرجند
زاهدان-کرمان-زاهدان/ زاهدان-مشهد-زاهدان/ زاهدان-چابهار-زاهدان
تهران – کلاله
رامسر – اصفهان
رشت -اردبیل
رشت -ارومیه
مقاصد خارجی
مقاصد اروپایی
مسکو، آنکارا، استانبول، رم، کلن، میلان، وین، هامبورگ، پاریس، آمستردام، لندن، گوتنبرگ، استکهلم و فرانکفورت.
مقاصد آسیایی
کوالالامپور، دبی، بمبئی، کراچی، پکن، تاشکند، دوحه، کویت، نجف، بیروت، دمشق
ساختار سازمانی
در حال حاضر این شرکت حدود ۸۸۸۷ نفر پرسنل دارد که از این تعداد حدود ۱۱۹۸ نفر خدمه پرواز، حدود ۱۷۳۲ نفر تکنسین تعمیر و نگهداری هواپیما و حدود ۱۹۰۰ نفر نیز کارمندان بخش خدماتی هستند. همچنین جالب است بدانید ۶۰ درصد سهام و مدیریت این شرکت متعلق به دولت است و باقی آن در قالب سهام عدالت به مردم واگذار شده است.
شرکتهای وابسته
شرکت هواپیمایی ایران ایرتور و گروه هتل های هما در گذشته از شرکتهای تابعه ایران ایر محسوب می شدند که بعدها و با تصمیم دولت، گروه هتل های هما به سازمان تأمین اجتماعی و ایرلاین ایران ایرتور به بخش خصوصی واگذار شدند.
فعالیتهای ویژه